Vertrouwenspersoon Riet Harteveld wil bijdragen aan een veilige kerk

Een luisterend oor kan wonderen doen

Riet Harteveld mag wel wat bekender worden. Als vertrouwenspersoon van de Protestantse Gemeente Leiderdorp wil zij gemakkelijk te benaderen zijn om te kunnen bijdragen aan ‘de veilige kerk’ die wij graag willen zijn. Vandaar ook dit interview, uiteraard met foto, met de nieuwe functionaris. ,,Er hoeft geen drempel te zijn om mij te bellen.’’

Riet Harteveld (van Harteveld Trainingen) is van beroep trainer, coach en gecertificeerd /geregistreerd vertrouwenspersoon, en nu dus vertrouwenspersoon binnen onze kerk. In een organisatie komt zij het best tot haar recht als mensen gemakkelijk op haar kunnen afstappen. ,,Het hoeft natuurlijk niet meteen storm te lopen’’, zegt zij lachend, ,,want dan zou er iets grondig mis zijn. Datzelfde geldt trouwens ook als het te stil is omdat niemand iets durft te zeggen.’’

Nulpunt

Door haar werk als coach kwam Riet te vaak in contact met klanten die door ongewenst gedrag op de werkvloer buiten het werkveld kwamen te staan. Voornamelijk door pesten, negeren of discrimineren daalde het zelfvertrouwen van deze mensen tot het nulpunt. ,,En hoe mooi het ook is een tijdje met hen mee te lopen en te kunnen bijdragen aan herstel’’ zegt Riet, ,,voorkomen is nu eenmaal beter dan genezen.’’ Het ontbreken van een vertrouwenspersoon bij de verschillende organisaties zorgde ervoor dat de betrokkenen hun verhaal niet kwijt konden of zich bij leidinggevenden niet gehoord voelden, met als gevolg ziekmelding, psychische klachten of burn-out.

Dat zette Riet ertoe aan om de opleiding tot vertrouwenspersoon te volgen en zich te laten registeren bij de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen. Als vertrouwenspersoon - binnenkort verplicht in organisaties van een bepaalde grootte - komt Riet in actie bij meldingen van bijvoorbeeld ongewenst gedrag. Dat kan gaan over discriminatie, intimidatie of (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. ,,Het heeft veel te maken met de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Wat voor de een als een grapje bedoeld is, kan een ander als pijnlijk, bedreigend of discriminerend ervaren. Een vertrouwenspersoon geeft dan hulp en adviseert de melder welke mogelijkheden er zijn. ‘’ Geheimhoudingsplicht
Toch, zo relativeert Riet haar inbreng, lost zij de problemen in een organisatie niet op. ,,Wel bied ik een luisterend oor. Bespreek welke stappen er gezet kunnen worden, of een oplossing in de informele sfeer mogelijk is. Goed om te weten is dat ik als vertrouwenspersoon een geheimhoudingsplicht heb. Ik ga altijd vertrouwelijk om met de verkregen informatie. Alleen in het geval van strafbare feiten geldt een meldingsplicht, iets wat ik op voorhand altijd met de melder bespreek.’’

Dat Riet naast vertrouwenspersoon (,,Ik heb een betaalde functie’’) ook gemeentelid en voormalig pastoraal werker is, heeft voordelen. Daardoor kent zij de gang van zaken, al kent zij zeker niet alle gemeenteleden even goed. ,,En zij mij vermoedelijk ook niet, want ik zit niet elke zondag in de kerk.’’ Wel doorziet Riet de mechanismen in een organisatie waarvan veel mensen deel uitmaken. ,,Vaak blijven zij te lang rondlopen met wat hun dwarszit. Dan kan een luisterend oor wonderen doen. Let wel: niet elk probleem hoeft bij mij terecht te komen. Een goed gesprek met een leidinggevende kan ook voor opluchting zorgen.’’

Waarbij de leidinggevenden volgens de nieuwe vertrouwenspersoon lang niet altijd in een eenvoudige positie verkeren. ,,Sinds het Me Too-tijdperk lopen leidinggevenden vaak op eieren. Wat kan nog wel en wat niet? Wanneer is iets grensoverschrijdend? Blijf bij jezelf en gebruik je gezonde verstand. Leidinggevenden hebben - uitzonderingen daargelaten - doorgaans de beste bedoelingen met hun medewerkers. Ga het gesprek aan met elkaar, dat levert veel meer op dan over elkaar praten. Komen partijen er samen niet uit, dan kunnen we dat in overleg bespreken, maar dat is van een andere orde dan doelbewuste pesterij, intimidatie, discriminatie of seksueel grensoverschrijdend gedrag.’’

Ook daarvan is Riet als professioneel trainer (voor groepen) en coach (een op een) op de hoogte. Zij overlegt cijfers waaruit blijkt dat 1 op de 6 werknemers in Nederland last heeft van intimidatie, pesten of seksuele intimidatie door collega’s of leidinggevenden. Een kerkgemeenschap is weliswaar geen bedrijf, maar overal waar veel mensen bijeen zijn kunnen spanningen ontstaan. Riet: ,,Passende omgangsvormen en integriteit moeten in een veilige kerk vanzelfsprekend zijn. Een vertrouwenspersoon kan daaraan bijdragen door melders te begeleiden, te adviseren, te informeren en leidinggevenden gevraagd en ongevraagd advies te geven. Deze functie past bij mij. Ik ben een mensenmens en verheug mij op gesprekken met anderen.’’

Contact: Riet Harteveld riet@rhtrainingen.nl 06 2180 4364